Kolera

Bulaşıcı bir hastalık olan kolera ilk olarak Hindistan’da ortaya çıkmış ve 1827-1975 yılları arasında tüm dünyaya yayılmıştır.

Kolera

Kolera, Vibrio cholerae isimli bakterinin ince bağırsakta geliştirdiği bir enfeksiyonla akut ve şiddetli ishale neden olan bir hastalıktır. Hastaların bir bölümünde hastalık ağır sulu ishal ve kusma ile başlar ve vücuttan büyük miktarda sıvı ve tuz kaybı ile sonuçlanır. Hastada susama hissi oluşur, idrar çıkışı durur, hızlı bir kilo kaybı ve sıvı kaybı gelişir. Ağır kolera olgularında sıklıkla mide, kol ve bacaklarda kramplar olur. Bu kişilerde vücut sıvılarının hızla kaybedilmesine bağlı dehidrasyon ve şok tablosu ortaya çıkar. Tedavi edilmez ise saatler içinde ölümle sonuçlanabilir.

1817′de Japonya’da, 1826′da Moskova’da, 1831′de Berlin’de, Paris’te ve Londra’da salgınlar başlamıştır. Sonrasında Londra’dan göçmenlerle Kanada’ya ulaşan salgınlar birçok insanın ölümüne neden olmuş, ve ardından 1892 yılında Hamburg’da salgın yapmıştır.

Yetersiz hijyen, su ve kanalizasyon sistemleri koleraya zemin hazırlar. Kanalizasyonun içme suyuna karışması, hastalığın en önemli yayılma sebeplerinden biridir. Mikrobun karıştığı suyun içilmesi ya da kullanılması vücuda girişi için yeterlidir. Kirli su ile sebze ve meyvelerin yıkanması, sebze ve meyvelerin yıkanmadan tüketilmesi koleranın bulaşma nedenleri arasında yer alır. Kolera hastasının kullandığı tabak, bardak, çatal ile yemek yemek, havlusunu kullanmak, çamaşırlarını giymek hastalığın bulaşmasına neden olur. Kâğıt paralar ve karasinekler de koleranın yayılmasında önemli rol oynar. Az pişmiş ve çiğ deniz ürünlerinin tüketilmesi de kolera hastalığına yakalanma riskini yükseltir.

Kolera Pandemisi

İlk kolera salgını, 1817'de Hindistan'ın Jessore kentinde kirlenmiş pirinçten kaynaklanan bir salgıyla Ganj Deltası'ndan ortaya çıktı. Hastalık, Avrupalılar tarafından kurulan ticaret yollarında seyahat ederek Hindistan, günümüz Myanmar ve günümüz Sri Lanka'nın çoğuna hızla yayıldı.

1820'de kolera Tayland, Endonezya (sadece Java adasında 100.000 kişiyi öldürdü) ve önce Filipinler'e, sonra Asya'nın ötesine yayıldı. 1821'de Hindistan'dan Umman'a seyahat eden İngiliz birlikleri, Basra Körfezi'ne Kolera getirdi. Hastalık nihayetinde Avrupa topraklarına doğru ilerleyerek günümüz Türkiye, Suriye ve Güney Rusya'ya ulaştı.

Pandemi, başladıktan 6 yıl sonra, şiddetli bir kış mevsiminin soğuk havasının muhtemelen 1823-1824 yıllarında su kaynaklarında üreyen bakterileri öldürmesiyle son buldu.

1852 ve 1923 arasında dünya dört kolera salgınıyla daha karşı karşıya geldi. 1852-1859 yılları arasında gerçekleşen üçüncü pandemi en ölümcülü oldu. Asya'yı, Avrupa'yı, Kuzey Amerika'yı ve Afrika'yı harap etti ve 1854'te sadece Birleşik Krallık'ta 23.000 kişiyi öldürdü.

Kolera2

7 Pandemi

İlk kolera salgını 1817'den 1824'e kadar Kalküta yakınlarındaki Hindistan'ın Bengal bölgesinde meydana geldi. Hastalık Hindistan'dan Güneydoğu Asya, Orta Doğu, Avrupa ve Doğu Afrika'ya ticaret yollarıyla yayıldı.

İkinci salgın 1826'dan 1837'ye kadar sürdü ve özellikle ulaşım ve küresel ticaretteki ilerlemeler ve askerler de dahil olmak üzere artan insan göçü nedeniyle Kuzey Amerika ve Avrupa'yı etkiledi.

Üçüncü salgın 1846'da patladı, 1860'a kadar devam etti, Kuzey Afrika'ya kadar uzandı ve ilk kez özellikle Brezilya'yı etkileyen Güney Amerika'ya ulaştı.

Dördüncü salgın 1863'ten 1875'e kadar Hindistan'dan Napoli ve İspanya'ya kadar sürdü.

Beşinci salgın 1881-1896 arasındaydı ve Hindistan'da başlayıp Avrupa, Asya ve Güney Amerika'ya yayıldı.

Altıncı pandemi yine Hindistan'da başladı ve 1899-1923 yılları arasında sürdü. Bu zamanlarda Kolera bakterisi artık daha iyi bilinip araştırıldığı için, öncekiler kadar öldürücü değildi. Mısır, Arap yarımadası, İran, Hindistan ve Filipinler bu salgınlarda en ağır darbeye maruz kalırken, 1892'de Almanya ve 1910-1911'den Napoli gibi diğer bölgelerde de ciddi salgınlar yaşandı.

Yedinci pandemi 1961'de Endonezya'da ortaya çıkmıştır.

Amerika'da 20. yüzyılın başından sonra gerçekleşmesi ancak 6. pandemide günümüzün Türkiyesi ve büyük Rusya şehirleri etkilenmiştir.

Kolera Belirtileri

  • Sıvı kaybından dolayı şok,
  • Karın ağrısı ve karın şişliği,
  • Kusma ve ishal nedeniyle vücuttan elektrolitlerde de kayıp yaşanır ve buna bağlı olarak kas krampları gelişir,
  • Solunum yetersizliği ve morarma,
  • Ağızda kuruluk ve koleraya özgü kısık ses,
  • Gözler çöker, karın çöker, cilt kırışır,
  • Düşük tansiyon, bitkinlik, halsizlik ve inleme,
  • Nabız yükselmesi,
  • Aşırı susama.
Kaynakça
  1. https://www.medicalpark.com.tr/kolera-nedir/hg-1850
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Cholera_outbreaks_and_pandemics
  3. https://www.history.com/topics/inventions/history-of-cholera
  4. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/cholera-faq#1
  5. https://www.cnnturk.com/ajanda/kolera-nedir-belirtileri-nelerdir
  6. https://www.hurriyet.com.tr
  7. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kolera